Temat urodził się przy okazji rozmyślan o zakrętach dziejowych historii. Jeden ze znajomych dotarł podobno w kopenhaskich archiwach do dokumentów świadczących o tym ,że Polska zabiegała o unię z Danią, zanim zdecydowała się na unię z Litwą. Mówimy oczywiście o początkach panowania Jadwigi Andegaweńskiej.
Czy unia z Danią byłaby korzystniejsza? Na dwoje babka wróżyła. Głównym przeciwnikiem POlski w owym czasie był Zakon Krzyżacki. Unia z Danią pozwalałaby (być może, bo to nie do końca pewne), na pokonanie Krzyżaków. Ale drugim ważnym problemem Polski było płonące wschodnie pogranicze - czyli Litwa właśnie. A tego problemu już unia z Danią nie rozwiązywała.
Z drugiej strony - unia z Danią zachowałaby Polskę w głównym nurcie polityki zachodnioeuropejskiej. Być może pozwoliłaby na uniknięcie wszystkich kłopotów, związanych ze "wschodnią orientacją" polityki POlksiej od Jagiellonów począwszy.
Jakie jest Wasze zdanie?
Z Danią, zamiast z Litwą?
Re: Z Danią, zamiast z Litwą?
Najlepsza bylaby unia polsko-dunsko-litewska, oczywiscie.
A potem rozbior Niemiec, itp.
A potem rozbior Niemiec, itp.
Re: Z Danią, zamiast z Litwą?
Generalnie Polska stala sie sila dopiero po Unii. Bez Litwy nie bylaby glownym graczem na tym obszarze. No i Litwa tez by sama nie dala rady rosnacej Rosji. Granice wygladalby Imho nieciekawie co najmniej 200 lat wczesniej.
Re: Z Danią, zamiast z Litwą?
właśnie...
granice - to jeden z większych argumentów za unią z litwą.
pytanie tylko, czy unia z danią nie uczyniłaby nas w krótkim czasie np. potęgą morską...
granice - to jeden z większych argumentów za unią z litwą.
pytanie tylko, czy unia z danią nie uczyniłaby nas w krótkim czasie np. potęgą morską...
Re: Z Danią, zamiast z Litwą?
zbyt duza odleglosc miedzy Dania a Polska dosc skutecznie paralizowalaby taka unie. wiemy co bylo z pozniejsza unia personalna Szwecji i Polski - Zygmunt III nie byl w stanie kontrolowac swoich rzadow w ojczyznie
a po za tym nalezy sie zastanowic co wnioslaby unia z Dania do problemu krzyzackiego - czy wtedy Polska bylaby wstanie powstrzymac krzyzacka agresje w XV wieku? a moze by jej wcale nie bylo, moze Krzyzacy zwrocili by sie calkowicie przeciwko Litwie. a moze to Litwa wspolnie z Zakonem uderzylaby na Polske? oto jest pytanie
a po za tym nalezy sie zastanowic co wnioslaby unia z Dania do problemu krzyzackiego - czy wtedy Polska bylaby wstanie powstrzymac krzyzacka agresje w XV wieku? a moze by jej wcale nie bylo, moze Krzyzacy zwrocili by sie calkowicie przeciwko Litwie. a moze to Litwa wspolnie z Zakonem uderzylaby na Polske? oto jest pytanie
Re: Z Danią, zamiast z Litwą?
W 1996 roku w Toruniu wyszła na ten temat praca:
Zenon Hubert Nowak Współpraca polityczna państwa Unii Polsko-Litewskiej i Unii Kalmarskiej w latach 1411-1425 nakładem UMK (ISBN 83-231-072-8) która drobiazgowo opisuje wiedzę na ten temat. Pozwolę sobie zacytować obszerny fragment "Zakończenia":
Zawarcie unii polsko-litewskiej i unii kalmarskiej uznać należy za wydarzenia o wielkim znaczeniu w dziejach północnej i wschodniej Europy. [...] Do zbliżenia między dwiema uniami doszło rzeczywiście dopiero po załamaniu się potęgi militarnej i politycznej zakonu krzyżackiego w Prusach na polach grunwaldzkich. Współpraca między nimi była możliwa na płaszczyźnie wspólnych żądań terytorialnych pod adresem Zakonu. Eryk Pomorski domagał się od Krzyżaków zwrotu Estonii, którą sprzedał im Waldemar IV Atterdag (1346). Były też inne powody, a zwłaszcza wyłączenie Zakonu jako ważnego czynnika gospodarczego, politycznego i militarnego, który popierał Hanzę, ze strefy Bałtyku. Odzyskanie przez Polskę i Litwę Pomorza Gdańskiego, ziemi chełmińskiej i Żmudzi było dla nich sprawą egzystencji. Walka zaś Eryka Pomorskiego o Estonię czy z hrabiami Holsztynu o odzyskanie południowej Jutlandii (Szlezwiku) miało dla unii kalmarskiej znaczenie raczej drugorzędne. Z tego względu rokowania o zawiązanie przymierza między władcami obu unii trwały od roku 1415 i zostały zakończone zawarciem traktatu dopiero w roku 1419. [...] Na zawarcie przymierza bardziej nalegała strona polsko-litewska, ponieważ stała ona przed nową wojną z zakonem krzyżackim. [...] Traktat przez stronę polsko-litewska nie został ostatecznie ratyfikowany. Rezygnacja Polski z przekazania dokumentu traktatu stronie unii kalmarskiej wiąże się z powstaniem w Europie Srodkowo-Wschodniej układu politycznego, w wyniku którego nastąpiło przesunięcie sił. Od roku 1420 Polska i Litwa znalazły się w obozie politycznym wrogim królowi węgierskiemu i rzymskiemu Zygmuntowi Luksemburskiemu, dotąd zaś obie unie współpracowały z tym władcą, licząc na odniesienie z tego sojuszu wspólnych korzyści
Sojusz obu unii miał się oprzeć poza tym na związku małżeńskim następcy Eryka na tronie unii kalmarskiej, księcia pomorskiego Bogusława IX, z dziedziczką monarchii polsko-litewskiej, córką Jagiełły i Anny Cylejskiej. Gdyby ten związek doszedł do skutku mógłby przyczynić się w sposób poważny do zmiany mapy politycznej Europy Władysław Jagiełło zrezygnował z dotychczasowych układów z Erykiem i związał się z margrabią brandenburskim Fryderykiem I Hohenzollernem i jego synem Fryderykiem II, któremu przyrzekł rękę swej córki
Na koniec należy stwierdzić, że podczas panowania dwóch pierwszych władców państw unii, Jagiełły i Eryka, do ścisłej współpracy między obiema uniami nie doszło, bo w ich polityce przeważały interesy regionalne, które wykluczały się wzajemnie. Oba nowo powstałe organizmy państwowe — unia kalmarska liczyła około l 5 min mieszkańców, a państwa unii polsko-litewskiej około 4 min — nie wykorzystały swego wielkiego potencjału politycznego i militarnego dla wspólnego działania. Zaznaczyły się między nimi zbyt wielkie różnice interesów.
Zenon Hubert Nowak Współpraca polityczna państwa Unii Polsko-Litewskiej i Unii Kalmarskiej w latach 1411-1425 nakładem UMK (ISBN 83-231-072-8) która drobiazgowo opisuje wiedzę na ten temat. Pozwolę sobie zacytować obszerny fragment "Zakończenia":
Zawarcie unii polsko-litewskiej i unii kalmarskiej uznać należy za wydarzenia o wielkim znaczeniu w dziejach północnej i wschodniej Europy. [...] Do zbliżenia między dwiema uniami doszło rzeczywiście dopiero po załamaniu się potęgi militarnej i politycznej zakonu krzyżackiego w Prusach na polach grunwaldzkich. Współpraca między nimi była możliwa na płaszczyźnie wspólnych żądań terytorialnych pod adresem Zakonu. Eryk Pomorski domagał się od Krzyżaków zwrotu Estonii, którą sprzedał im Waldemar IV Atterdag (1346). Były też inne powody, a zwłaszcza wyłączenie Zakonu jako ważnego czynnika gospodarczego, politycznego i militarnego, który popierał Hanzę, ze strefy Bałtyku. Odzyskanie przez Polskę i Litwę Pomorza Gdańskiego, ziemi chełmińskiej i Żmudzi było dla nich sprawą egzystencji. Walka zaś Eryka Pomorskiego o Estonię czy z hrabiami Holsztynu o odzyskanie południowej Jutlandii (Szlezwiku) miało dla unii kalmarskiej znaczenie raczej drugorzędne. Z tego względu rokowania o zawiązanie przymierza między władcami obu unii trwały od roku 1415 i zostały zakończone zawarciem traktatu dopiero w roku 1419. [...] Na zawarcie przymierza bardziej nalegała strona polsko-litewska, ponieważ stała ona przed nową wojną z zakonem krzyżackim. [...] Traktat przez stronę polsko-litewska nie został ostatecznie ratyfikowany. Rezygnacja Polski z przekazania dokumentu traktatu stronie unii kalmarskiej wiąże się z powstaniem w Europie Srodkowo-Wschodniej układu politycznego, w wyniku którego nastąpiło przesunięcie sił. Od roku 1420 Polska i Litwa znalazły się w obozie politycznym wrogim królowi węgierskiemu i rzymskiemu Zygmuntowi Luksemburskiemu, dotąd zaś obie unie współpracowały z tym władcą, licząc na odniesienie z tego sojuszu wspólnych korzyści
Sojusz obu unii miał się oprzeć poza tym na związku małżeńskim następcy Eryka na tronie unii kalmarskiej, księcia pomorskiego Bogusława IX, z dziedziczką monarchii polsko-litewskiej, córką Jagiełły i Anny Cylejskiej. Gdyby ten związek doszedł do skutku mógłby przyczynić się w sposób poważny do zmiany mapy politycznej Europy Władysław Jagiełło zrezygnował z dotychczasowych układów z Erykiem i związał się z margrabią brandenburskim Fryderykiem I Hohenzollernem i jego synem Fryderykiem II, któremu przyrzekł rękę swej córki
Na koniec należy stwierdzić, że podczas panowania dwóch pierwszych władców państw unii, Jagiełły i Eryka, do ścisłej współpracy między obiema uniami nie doszło, bo w ich polityce przeważały interesy regionalne, które wykluczały się wzajemnie. Oba nowo powstałe organizmy państwowe — unia kalmarska liczyła około l 5 min mieszkańców, a państwa unii polsko-litewskiej około 4 min — nie wykorzystały swego wielkiego potencjału politycznego i militarnego dla wspólnego działania. Zaznaczyły się między nimi zbyt wielkie różnice interesów.